Hallur Hallsson skrifar hér grein um afleifð séra Friðriks en á hann er ráðist að honum látunumþ
Hallur Hallsson skrifar:
Borgaryfirvöld hafa boðað að stytta séra Friðriks Friðrikssonar [1868-1961] við Lækjargötu verði fjarlægð eftir útgáfu bókar sagnfræðingsins Guðmundar Magnússonar, Séra Friðrik og drengirnir hans. Nafnlausar ásakanir koma fram í verkinu frá manni á áttræðisaldri, líklega fæddur 1945. Séra Friðrik var sem sagt 77 ára þegar ásakandi fæddist. Guðmundur kveður fund ásakanda með séra Friðriki hafa verið „um“ 1956 þegar hann var 11 ára drengur. Atvikið var sumsé þegar séra Friðrik var á áttugasta og áttunda aldursári, hrumur, sjóndapur, líklega blindur. Á grundvelli þessa nafnlausa framburðar er æran höfð af séra Friðriki sem sagður er hafa vangað og þreifað andlit drengsins. Séra Friðrik lést í mars 1961 á 93 aldursári elskaður og dáður.
Sagnfræðiverk er reist á nafnlausri ásökun á hendur öldruðum manni. Jón Magnússon hæstaréttarlögmaður hefur bent á að grunnreglur réttarríkisins séu brotnar á séra Friðriki að honum látnum. KFUM hafi brugðist arfleifð séra Friðriks. Jón hefur boðist til að taka að sér málsvörn séra Friðriks samtökunum að kostnaðarlausu. Ekki megi bregðast grunnstoðum réttarríkisins hvort sem fólk sé lífs eða liðið. Það hafi gerst að séra Friðriki látnum. Jón kveðst hafa skömm á framgöngu KFUM sem hafi auglýst að hafið sér yfir „…skynsamlegan vafa, að ásakanir um kynferðislegt ofbeldi af hálfu sr. Friðriks Friðrikssonar séu réttar.“ Ófagleg athugun KFUM fór að baki luktum dyrum leyndarhyggju. Trausti KFUM var glatað á augabragði í Kastljósi þar sem slegið var upp költ-fundi en ekki upplýstri umræðu. Jón bendir á snautlegan rógburð forstýru Stígamóta. Hvernig á kristið fólk að geta treyst að börn þeirra séu ekki kynvædd í sumarbúðum? Snúa strákar heim strákar og stelpur stelpur en ekki uppfull efasemda um kyn sitt?
ÓGLEYMANLEGAR MINNINGAR
Í kjölfar útgáfu ritverksins um séra Friðrik hefur 89 ára maður lýst reynslu sinni af samskiptum við séra Friðrik. Í grein í Morgunblaðinu lýsir Rúnar Guðbjartsson flugstjóri og sálfræðingur fæddur 1934, reynslu sinni. „Hann [séra Friðrik] tók þéttingsfast utan um mig og setti vangann sinn á minn vanga og knúsaði mig og strauk ekki ósvipað því sem faðir minn gerði við mig í mikilli gleði eða sorg. … En að fá að hitta séra Friðrik og fá knús hjá honum og vera með honum að syngja á þessu sumarkveldi eru mér ógleymanlegar minningar,“ skrifaði Rúnar af mikilli virðingu „um séra Friðrik góða“. Þeir hafi líklega hist árið 1945 þegar hann var 10-11 ára en Guðmundur telur fund þeirra hafa verið 1946 þegar Rúnar var á tólfta ári. Rúnar kveðst hafa ásamt 5-6 drengjum farið inn í herbergi sem sagnfræðingurinn gerir að svefnherbergi. Af hverju? Guðmundur segir í viðtali við Morgunblaðið „… að ef ævisögur eigi bara að vera helgisögur og skáldsögur sé lítið varið í þá grein bókmennta.“ Mogginn vitnar í fjölmiðilinn Heimildina um að „…stóra opinberunin í bókinni sé að séra Friðrik hafi misnotað ungan dreng á Íslandi og verið með barnagirnd.“ Hversu ógeðfelld er þessi blaðamennska?
FLÝGUR FISKISAGA
Sagnfæðingurinn, fjölmiðlarnir og pólitíkin leggjast á eitt með Gróu á Leiti. Svona flýgur fiskisaga. Guðmundur kveður sögu Rúnars staðfesta „…ákveðna drengi [hafa verið valda] til að fara eina inn í svefnherbergi hans, þar sem hann vangar þá, knúsar og strýkur.“ Svo! Fimm sex strákar samtímis með séra Friðriki. Fyrir Rúnari var það ógleymanleg minning 11 ára drengs. Fyrir nafnlausum ásakanda tíu árum síðar er snerting kölluð áreitni gamals manns. Úr því Guðmundur ákvað að leita meintra dökkra hliða séra Friðriks þá urðu það að vera heimildir frá fyrstu áratugum 20. aldar fram að síðari heimstyrjöld en ekki saga af hrumum, blindum, gömlum manni á áttugasta og áttunda aldursári, gróusaga, ærumeiðing. Ásakanir Guðmundar á hendur séra Friðriki eru ekki sagnfræði. Ég fullyrði að undir ritstjórn Matthíasar og Styrmis á minni tíð hefði Mogginn beðist afsökunar á mistökum blaðsins að bergmála gróusögu. Páll Árdal samtímamaður séra Friðriks orti:
Ef ætlarðu að svívirða saklausan mann,
þá segðu aldrei ákveðnar skammir um hann,
en láttu það svona í veðrinu vaka,
þú vitir, að hann hafi unnið til saka.
Ég var níu ára gamall þegar séra Friðrik lést álitinn heilagur maður af samtíð sinni. Séra Friðrik er einn ástsælasti kristni leiðtogi þjóðarinnar. Hinn kristni trúir á líf í ljósi, sköpun Drottins, Jesú Krist og heilagan anda meðan hinn guðlausi kveðst koma úr myrkrinu þar sem ekkert sé, morkni og rotni að loknum lífsspretti. Fyrir hundrað árum lásu menn Biblíuna, Íslendingasögurnar og Passíusálmana en í okkar samtíma lesa menn glæpasögur sem gera út á myrkur ódæðisverka. Páll postuli sagði fyrir tvö þúsund árum að baráttan sé ekki við menn af holdi og blóði heldur andaverur vonskunnar. Þetta hafa menn vitað um árþúsundir en á okkar myrka samtíma ræður dómstóll götunnar. Baráttan er í andaheimum. Sú staðreynd að Jesú Kristi hafi verið úthýst úr skólum er vitnisburður um hnignun. Þau ætla að svipta okkur vestrænni kristinni siðmenningu og færa okkur myrkur nýrra miðalda. Kemur Alþingi til varna réttarríkinu, þó ekki sé nema einn þingmaður?
